Zar
Yaş Grubu: Çocuk – Ergen
Uygulama Alanları: Klinik Psikoloji, Nöropsikoloji
Zar Testi Nedir?
Zar testi, adayın akıcı zeka olarak da adlandırılan genel zeka seviyesinin ölçülmesinde uygulama sağlar. Dahası açık zar yüzeyi üzerinden kural anlama ve ilişki bulma yetisine dayanır. 6 yüzey arasındaki özellikleri tespit etme yeteneği başta olmak üzere uygulama süresince adayın algılama hızını ölçer. Her şeyden önce zeka ve muhakeme düzeyinin zar üzerinden ölçen test, 7 yaş ve üzeri bireylerde uygulanır. Katılımcılar, uzaysal dönüşümler sonucu açık şekli bulmaya çalışır. Benzer şekilde dikkat ve analiz becerileri teste tabii tutar.
Diğer bir deyişle açık zar düzleminden kapalı görünümü anlamaya çalışır. Benzer şekilde kural takip ve görsel dikkat becerisi gibi temel muhakeme düzeyi ölçer. Dahası 1’den 6’ya kadar numaralandırılan zar yüzeyleri arasındaki anlamsal bütünlük üzerinden analiz yapan test, görsel algı ve belleğin incelenmesine katkı sağlar.
Her şeyden önce bireylerin akıcı zeka olarak algılanan genel zeka seviyesini ölçer. Ek olarak, kural anlama ve ilişki bulma, özelliklerini tespit etme yeteneği ve algılama hızını anlamamıza yardımcıdır. En önemlisi 7 yaş ve üzeri insanlar için uygulama sağlar.
Testin Uygulanması
Uzaysal ilişki prensibine dayanan Zar testinde, katılımcının özelden genele doğru bir bakış açısına sahip olması beklenir. Ek olarak uygulama, bir oyun zarına ait yüzeylerden oluşur. Boş veya 1 ile 6 arasında nokta içeren zar yüzeyinin alt kısmı görünür şekilde verilmiştir. Daha sonra test katılımcısı, mevcut 5 seçenekten bir kapalı zarı seçer. Cevaplar, yalnızca üç yüzü görünen ve üç boyutlu kapalı zarlardan oluşmaktadır.
Her şeyden önce test katılımcısı bireyin uzaysal dönüşümler yaparak doğru cevabı belirlemesi beklenir. Alt test toplam 9 maddeden oluşmaktadır. Sorular da kolaydan zora doğru ilerlemektedir. Uygulamadaki ölçülen kriterler ve puanlama sistemi, doğru cevap sayısına ve ortalama tepki süresine dayanmaktadır. Sonuç olarak, katılımcının uygulama süresince zamanı kontrol ederek uyaranlara ne kadar doğru tepki verdiği ölçülür.
Ölçülen Özellikler
Zar testinin uygulama alanları; Klinik Psikoloji ve Nöropsikoloji dallarıdır. Gelişim düzeyindeki çocuk ve ergen bireylerin olası psikolojik durumlardaki tanı sürecinde somut veriler elde edilmesine yardımcı olur. Test katılımcısının psikomotor becerilerinin tespitinde pratik ve erişilebilir bir uygulama sunar. Sonuç olarak açık ve kapalı formlarda verilen zar yüzeyleri arasından zeka düzeyine ait beceriler test edilir. Test ile ölçülen beceriler şu şekilde sıralanmaktadır:
- Zaman Kontrolü
- Kural Anlama Becerisi
- Görsel İlişkilendirme
- Seçici ve Sürekli Dikkat
- Farklı Özellikleri Saptama
- Algılama Yetisi
- Görsel Algı ve Bellek
- Tepki Hızı
- Zaman Baskısı
- Görsel Süreklilik
